१९७२ पेक्षाही जास्त तीव्रता असणारी दुष्काळी परिस्थितीचे वादळ सध्या मराठवाडा परीसरात घोंगावत आहे. फेब्रुवारी-मार्च नंतर परिस्थीती आणखी बिकट होणार आहे. न उगवलेले पीक, पाण्याची टंचाई, डोक्यावरील कर्ज, परीवाराचे ओझे यासर्व कारणांमुळे शेतकरी बांधव आत्महत्या करत आहे. या आत्महत्या थांबविण्यासाठी कायम स्वरुपी काय उपाय योजना करता येतील यासाठी माझ्या अल्प बुद्धीला सुचलेले काही उपाय.
१) नौकरी - खेडयातील अल्प भुधारक शेतकरयांच्या प्रत्येक कुटुंबातील एका सदस्याला सरकारी नोकरी द्यावी. पोलीस भरती, सैन्य भरती, नगर पालिका, महानगरपालिका, जिल्हा परीषद अशा ठिकाणि कित्यक जागा शिल्ल्क आहेत त्या जागा दुष्काळ ग्रस्त भागातून भराव्यात.
२) रोजगार निर्मिती - दुष्काळी परिस्थिती मध्ये शेत बंधारे खोदणे, शेत तळे खोदणे, शेताभोवती चरे खोदणे, तलावातील गाळ काढणे, तलावाची खोली वाढविणे, नवीन तलावांची निर्मीती, नद्यांचे पुनर्जीवन, रस्तांची कामे, वनीकरणाची कामे अशा स्वरुपाच्या भ्रष्टाचार मुक्त कामाचे नियोजन करुन प्रत्येक कुटुंबाला काम मिळेल अशी व्यवस्था करणे आवश्यक आहे. याचे दोन फायदे होतात एक कामकरयांच्या हातात पैसे येतो व जलसंधारणाची कामे झाल्यामुळे पाऊस पडल्यावर जमीनीमध्ये पाणी मुरुन भविष्यातील पाण्याची पातळि वाढेल.
३) शेतकरयांवर असलेले कर्ज माफ करावे किंवा कर्जाच्या परतफेडीची मुदत वाढवावी, शेतकरयावर असलेले कर्ज बिनव्याजी करावे.
४) जनावरांसाठी लवकरात लवकर भ्रष्टाचार मुक्त चारा छावण्या उघडाव्यात.
५) सरकारी दवाखान्यात योग्य आरोग्य सेवा पुरवावी.
६) अन्न सुरक्षा कायद्याद्वारे मोफत किंवा अल्पदरातील अन्नाचा सुरळीत पुरवठा होईल याकडे लक्ष द्यावे.
७) आरोग्यविषयक समुपदेशन करावे किंवा मानसरोग तद्यांची मदत घेऊन वैफल्य ग्रस्त, व्यसनी व्यक्तींची तपासणी करुन त्यांना समुपदेशाची व्यवस्था करावी
८) सर्वात महत्वाचे दुष्काळ ग्रस्त भाग संपुर्ण पणे व्यसन मुक्त करावा. सर्व दारु दुकाने, पानटपरया वरील विडी-सिगारेट-तंबाखु विक्री बंद करावी.
डॉ. पवन लड्डा
लातूर
०२३८२ २२१३६४
मो. ०९३२६५११६८१
मित्रांनो आपल्याही काही सुचना असतील तर शेअर कराव्यात.
